Die Nama-oorlog van 1904-1908, of 1903-1907, afhangende van jou vertolking, is die agtergrond van my roman, “Die Keiservoël oor Namaland,” wat binnekort verskyn. Een van die Nama-leiers, ’n karakter in die boek, is Jakob Morenga, ook gespel as Jacob, Marenga, Morengo of Marengo.

Hy was nie ’n gewone plaaswerker of boer nie. Gebore in 1875, uit ’n Herero ma en Bondelswarts-Nama pa van Warmbad, het hy skoolgegaan in die Kolonie (Kaapprovinsie) oorkant die Garieprivier, dus nie in wat vandag Namibië is nie. Hy het moontlik ook tyd in Duitsland deurgebring. As jongeling het hy op ’n myn in Okiep in die noord-Kaap gewerk.

In 1903 het ’n struweling tussen die Duitsers en die Bondelswarts Namas uitgebreek. Een Duitse soldaat en ’n Bondelswart leier sterf in ’n skietgeveg, maar goewerneur Leutwein slaag daarin om vrede te kom maak. Een van die bepalings van die vredesverdrag is dat Jakob Morenga moet padgee, Kolonie toe. Hy moes dus deel van die bakleiery gewees het. Op watter wyse weet ek nie.

Jakob trek egter diep in die Kalahari in, heel moontlik tot by //Khauxa!nas waarvan ek in Dag 51-53 geskryf het. Vandaar begin hy die Duitsers terroriseer. Terwyl Hendrik Witbooi en Cornelius Fredericks nog saam met die Duitsers teen die Herero’s veg, in 1904 (onthou Morenga is half Herero) swerf Jakob Morenga en sy paar manne rond en beroof die Duitsers en ook die boere op die plase. Daar is geen rekord dat hy ooit ’n burgerlike kwaad aangedoen het nie, maar hy verwerf gou ’n reputasie dat hy ’n bekwame guerillavegter is.

Morenga is ’n charismatiese man. Hy begin sy kampanje met 11 man, maar teen die einde van die oorlog het hy tussen 300 en 600 man onder die geweer. Hulle leef van dit wat hulle van die vyand kan roof en van die veld. Hy word ’n paar maal gewond, maar ontvlug elke keer, tot een dag. Die Duitsers vang hom en deporteer hom na die Kolonie (Suid-Afrika). Na ’n rukkie word hy vrygelaat op voorwaarde dat hy nie weer na Duits-Wes terugkeer nie, ’n voorwaarde wat hy natuurlik onmiddelik ignoreer.

Hy word die onderwerp van baie bespiegelinge en sy aksies dwing selfs een keer ’n spesiale stemming in die Duitse Reichstag af. Sy bynaam is die Swart Napoleon. Hy steel partykeer die Duitse soldate se perde onder hulle neuse uit. Een keer laat hy vir hulle ’n briefie agter waarin hy hulle vra om asseblief beter te kyk na hulle perde, want hy sukkel te veel met hulle as hulle so maer is. Hy neem deel aan meer as 50 veldslae, die meeste waarvan hy as oorwinaar uit die stryd tree.

Hy word die onderwerp van diplomatieke onderhandelinge tussen die Duitsers en Britte en uiteindelik trek ’n Britse mag, ondersteun deur enkele Duitse soldate hom vas op die plaas Eensaamheid in die noord-Kaap. Hy en ’n paar manne sterf op 24 September 1907.

Later jare skryf een van sy teenstanders, kaptein Maximillian Bayer: “Hy het die oorlog uitgerek deur middel van kruis en dwars maneuvers, slim verrassingsaanvalle, en bowenal deur die invloed van sy uitstaande persoonlikheid op sy volgelinge. Daardeur het hy ons onberekenbare skade aangedoen… Sy manier van oorlogsvoering was groots, grandieus, van aard, ver beter as dié van die ander inboorlingleiers. Hy was ’n uitstaande soldaat vir wie ons as die vyand die hoogste respek gehad het.”

As beloning vir hulle oorwinning reik Keiser Wilhelm II die spesiale Kalahari-medalje aan die 105 Britse (SA) soldate wat aan die slag van Eensaamheid, deelgeneem het, en waar Jakob gesterf het, uit. Toe die Eerste Wêreldoorlog in 1914 uitbreek beveel koning Edward VII dat daardie soldate nie meer die medaljes mag dra nie, omdat Duitsland nou die vyand is.

Jakob Morenga was die laaste van die Nama-leiers en volkshelde, behalwe vir Simon Koper, hy wat nooit gevang of oorwin is nie, maar wat weet die die gemiddelde Namibiër of Suid-Afrikaner vandag van hulle, of selfs Hendrik Witbooi? Die antwoord is min of niks. My betoog het niks met politieke korrektheid te doen nie, maar met die feit dat die geskiedenis deur die oorwinnaars geskryf en vertolk word. Vandag is Namibië se “helde” die SWAPO vryheidsvegters, soos in Suid-Afrika die ANC “vegters.” Deur die rol van ander helde uit minderheidsgroepe te belig hoop ek om ’n meer ewewigtige geskiedenis te vertel.

My boek is fiksie, gegrond op werklike gebeure, maar ek probeer om deurentyd die groter waarheid te belig.