Gister het begin met my skip wat nié ingekom het nie, maar het ge-eindig met ’n skat wat veel groter is, ’n ligtoring van hoop in ’n deurmekaar wêreld.

Ons was in Lüderitz, wagtende op die MSC Synphonia, die reuse plesierboot met duisende RSG Oppiwaterfeesgangers aan boord. Hierdie jaarlikse kunstefees het kunstenaars soos Laurika Rauch en Jak de Priester ingesluit en die bekendstelling van “Die Keiservoël Oor Namaland” was ook op die program geskeduleer. Dit het redelike delikate voetwerk gekos om te reël en sou by Kolmanskop geskied, maar op die laaste oomblik het die kaptein van die Synphonia besluit dat dit té gevaarlik sou wees om Lüderitz binne te vaar, net soos my boek begin. In die boek lê die Gertrud Woermann, groot Duitse skip aan anker buite die baai en wag om die baai binne te vaar, in Maart 1906. Die volgende oggend is daar wind en mis en so byna ’n tragedie, maar ek kan nie die storie hier weggee nie…

Gister se kansellasie was vir ons nogal ’n teleurstelling, maar niks in vergelyking met die sakemense van Lüderitz s’n nie. Hulle het gister baie geld verloor terwyl die Synphonia rustig verby geseil het Kaapstad toe. Vir ons het daar egter ’n groot verrassing later die dag gewag.

Bewus van die feit dat “ons skip nie sou inkom nie,” het ons die geleentheid gehad om bietjie oefening te kry en het ons die hele dorpie platgestap. Dit was weereens hoe ek twee tonele in die boek beskryf het, ’n wandeling deur die mooi Duitse dorpie op ’n rare windlose dag, vir die egpaar, met die verskil dat ek en Ingrid 40 jaar getroud is. In die boek is die egpaar Luchtenstein presies een dag getroud. Ons het deur Haai-eiland gestap en vir oulaas hierdie geskiedkundige rotskoppie-eiland gegroet. Dit sal altyd vir my effens aardig voel om mense wat rustig kosmaak op hulle skottelbraaie en kampvure in hierdie netjiese kampterrein te sien terwyl ek weet dat die plek ’n voorloper tot Hitler se konsentrasiekampe was.

Met die Kameel se rug gepak tot net voor die laaste strooi was ons gereed om die terugtog aan te pak. Ons besluit om eers die Goerke-huis, n pragtige woning gebou met diamantgeld, hoog teen die Lüderitzkoppie te besoek. Ons kon dit nog nooit binnegaan nie, omdat dit soos baie plekke in Lüderitz op vakansiedae, naweke en die meeste ander tye gesluit is vir die publiek. Vandag was dit weer so en ons stap maar net weer rondom hierdie pragtige gebou. Die 21e eeu het nog nie in Lüderitz aangebreek nie.

Weereens het ons op die betowerende B4 Aus toe geklim en stadig ooswaarts gekruie. Ek sal nie gou moeg raak vir hierdie landskap nie. Naby Garub sien ons ’n paar wildeperde en hou stil. Die toestand van die perde is skokkend, met geen jong vulletjies teenwoordig nie. Hierdie perde is die nageslag van die Namas se rydiere, die Unie-soldate van 1914 en 1915 se vlugtende perde na Fiedler en Von Scheele se lugaanvalle en Jayta von Wolff, weduwee van baron Hans-Heinrich, “koning” van die Duwisibkasteel, se diere. Dit lyk werklik of hierdie diere nou gaan uitsterf. Is daar nie iewers in SA ’n Pick’nPay of SAB of enigiemand wat nog bietjie geld oorhet om hulle van uitwissing te red nie?

By Goageb, ’n verlate, geruïneerde spookdorpie draai mens noord Bethanië toe. Bethanië was eens die setel van die Fredericksdinastie, die leiers van die !Aman-stam van Namas. Hulle bly steeds hier, maar onder swak omstandighede. Eens was hulle die heersers en grondbesitters, maar in 1883 en 1884 verkoop Josef Fredericks, wat hy gedink het is ’n klein stukkie grond, aan Adolph Lüderitz, maar laasgenoemde verkul hom wat Fredericks is. Hierdie is ’n historiese feit wat goed gedokumenteer is en waarvan die bewyse in Windhoek se argiewe bewaar word.

Die sendelinge het vroeg in die 19e eeu, lank voor Lüderitz se transaksie, ’n sendingstasie in Bethanië opgerig en die tweetoringkerk en die Schmelenhuis is vandag nog bekende toeristebakens. Pastoor Bam wat ’n karakter in die boek is, en vir Josef Fredericks gewaarsku het teen die “vuurwater” se graf is in die kerkhof neffens die kerk. (Hierdie “profesie” wat ’n produk van my verbeelding is blyk tot vervulling gekom het.)

Mettertyd lei die Namas se ontevredenheid en hulle onversoenbaarheid met die blanke boere tot die Nama-oorlog (1904-1908) en die vernietiging van hulle kultuur en, ek glo tot die sosiale en maatskaplike probleme wat mens vandag oral in Namaland, maar veral in Bethanië waarneem. Drank en dwelms is allesoorheersend.

Ons parkeer die Kameel in die koel en aanloklike parkeerterrein van die Bethanië Gastehuis, die enigste een op die dorp, waar ons oorval word met vriendelikheid deur Lambert en Dorette Vos. Tydens ons kuier hier verlede jaar was Dorette se ma, Lydia nog aan stuur van sake, maar nou het hierdie twee vriendelike mense wat vir elf jaar in Wapadrand, so naby ons eie huis in Pretoria, gebly het, sonder dat ons van mekaar geweet het, beheer oorgeneem.

Lydia (Dorette se ma) se voorsate van die plaas Swartmodder was toevallig die eerste slagoffers van die Nama-oorlog, die bekende Smit-moorde, verewig deur WA de Klerk in sy boek, “Die Gésel van Namaland.” Lydia en Dorette het dus moontlik goeie rede om ’n wrok te koester, maar daar is geen teken daarvan nie. Die teendeel openbaar homself mettertyd.

Ons kuier en gesels lank, ook oor “Die Keiservoël Oor Namaland,” waarvan groot dele in Bethanië afspeel. Koue rillings kruip oor my lyf toe Dorette begin vertel van haar drome en visie vir Bethanië se mense, veral die kinders. Sy en ’n paar vriende werk onverpoosd onder die mense. Hulle bedien die gemeenskap op geestelike en praktiese vlak met verskeie projekte. Sy haas haar om ons te herinner dat Bethanië die enigste plek in Israel was waar Jesus Christus ’n vriendelike ontvangs gekry het en dat Hy daarvandaan opgevaar het hemel toe, die dag wat ons ook “toevallig” vandag herdenk.

Dorette is die draer van nog ’n stukkie goeie nuus. Sy lig ons in dat die owerhede besluit het om Afrikaans as onderrigtaal terug te bring in die Namibiese skole. Hulle het besef dat Engels nie werk nie en dat die kinders daaronder ly. Dit is heuglike nuus, baie beter as enige skip wat in enige hawe kan invaar. Met so ’n regering en mense soos Dorette en Lambert is daar hoop vir onderwys, hoop vir die kinders, hoop vir die toekoms en hoop vir Afrikaans.

Miskien kan “Die Keiservoël Oor Namaland” ’n klein of ’n groot rol speel deur die stimulering van ’n liefde vir lees en vir geskiedenis en vir Afrikaans onder een van die mees agtergeblewe gemeenskappe in hierdie mooi land.