Ons het bietjie té lekker gekuier in Keetmanshoop se Schützenhaus en het gisteroggend die vorige nag se “skade” probeer regdokter met die Schütz se beroemde omelette. Baie dankie Ingo Klitzke!

Ek kon nie uit Keetmanshoop wegry sonder om by die Joodse begraafplaas stil te hou nie. (Regte Jode mág blykbaar nie by ‘n begraafplaas verbyry sonder om te “groet” nie.) Ek was al dikwels voorheen hier, maar een van die getroue lesers van hierdie joernaal wat in New York woon, se oupa lê ook hier begrawe. Hy en Joseph Luchtenstein was groot pelle. Dié lê net so paar grafte noord. Soos gebruiklik het ek die klippie by die linkervoet neergesit. Lechaim of is dit mazeltov, Avrim?

Twee insidente op die pad Lüderitz toe gister illustreer iets van die gees van Namibië. ‘n Motor van voor se ligte flikker en die bestuurder beduie woes. Ons hou stil. “Is julle nie dalk op pad Seeheim toe nie,” kom die vraag. So eindig ons op die Seeheim Hotel se stoep om ‘n kamersleutel wat iemand vergeet het om terug te gee. Die ou reis deur die land met ‘n fiets en hy het die motoris gevra om die sleutel terug te gee en so raak dit my taak, wat ek toe vier met ‘n koue Windhoek, net so ter gedagtenis aan die Schützenhaus.

Ons ry verder met die Kameel en kom ‘n motoris met ‘n stilstaande voertuig wat iets beduie teë. Hou weer stil en die ou, Russell Kuhn van Knysna, vertel dat hy nou sy derde pap band van sy reis het en kan ons nie dalk help met ‘n kompressor nie. Ons maak so en leen vir hom die instrument. Hy ry agter ons aan Lüderitz toe en stop elke 20 kilometer om sy pap band te pomp.

Dit is hoe dit werk in Namibië.

Ons ry reguit Haai-eiland toe. Dit is ‘n vreemde plek, met hoegenaamd geen teken van die tragedies wat tussen 1904 en 1908 hier afgespeel het. Vir my is dit ‘n emosionele oomblik. Hoeveel dae en nagte het my gedagtes nie daar doer in Pretoria en orals waar ek aan die boek gewerk het op hierdie rotskoppie gedwaal nie? Presies net hier het iets gebeur wat jare later in Auschwitz en die ander helkampe weerklank gevind het. Ek moes die wêreld vertel, en nou het ek. Ek het my deel gedoen. Miskien maak dit ‘n verskil.

Die monument en gedenksteen wat hier opgerig is, is baie onakkuraat, onvolledig en miskien misleidend, so asof die instansie wat dit opgerig het, doelbewus probeer het om die waarheid te versluier. Teen ‘n lae muurtjie is ‘n veertigtal name van gesneuwelde Duitse soldate sonder enige verduideliking van die konteks. Daar het vele meer gesneuwel tydens die oorlog. Hoekom net hierdie name? Op Cornelius se gedenksteen is ook ‘n paar getalle van mans, vrouens en kinders wat omgekom het, maar eweneens vertel dit nie naastenby die volle verhaal nie.

Ek maak darem een moontlik betekenisvolle “ontdekking.” Een van die Duitse gesneuweldes is ene von Quitzow. Tydens die Anglo-Boere-oorlog, ‘n paar voor die Herero- en Nama-oorloë, was daar twee  kompanies Duitse vrywilligers, een van hulle onder bevel van ‘n von Quitzow! Luitenant Thilo von Trotha, ‘n belangrike karakter in “Die Keiservoël Oor Namaland” het onder von Quitzow gedien. Albei het dus tydens die Nama-oorlog gesneuwel. ‘n Foto van Von Quitzow uit Vallentin se boek verskyn ook in “Die Keiservoël Oor Namaland.”

Ons groet Haai-eiland en besluit om die res van die middag net te ontspan. Ons ry na Grossebucht en aanskou die pragtige pienk flaminke wat in die vlak branders wei. Laatmiddag klouter ons op na die Diaskruis. Bartholomeus Dias was hoogs waarskynlik verantwoordelik vir die oorspronklike naam van Lüderitz, Angra Pequena.