Scotty Smith is een van my “darlings” wat ek nie heeltemal kon “kill” in “Die Keiservoël Oor Namaland” nie. (Hierdie boek waaraan ek nou langer as agt jaar werk sal binnekort beskikbaar wees.) Nadat ek woes met die snoeiskêr tekere gegaan het, kon Scotty darem bly voortleef in twee kort, maar veelseggende sinne.

Gebore as George St Leger Gordon Lennox in 1845, die seun van ’n Skotse edelman na ’n nag se passie met een van die diensmeisies, kwalifiseer later as veearts, maar pas nie heeltemal in by die lewe van die koninklikes nie. Hy gaan eers Australië toe, toe Indië toe, en bevind hom uiteindelik in King Williams Town, net betyds vir die grensoorloë. Hy verkies om oorlog te maak eerder as om veearts te speel vir King Williams Town se boere.

Konvensies het nooit vir hom gewerk nie. Hy was iets tussen Robin Hood, James Bond, ons eie Andre Stander en Houdini, ’n struikrower, spioen, dubbelagent, perdedief, jagter, ivoorsmokkelaar, veroordeelde misdadiger en vrybuiter, en op die einde ’n min of meer respektabele inwoner van Upington, eggenoot van sy Afrikaanse vrou en pa van twee seuns en vyf dogters.

Voor, tydens en na die Anglo-Boere-oorlog tree hy as spioen op en verskaf hy inligting aan Lord Kitchener. Een keer stuur die lord hom op ’n sending, maar Scotty protesteer want sy perd is moeg. Kitchener sê “But take one of mine!” bedoelende een van die troepe se perde. Scotty stap by die tent uit en reg voor die tent staan Kitchener se eie manjifieke en beroemde perd, uitgedos met die blinkste saal en toom en “bling.” Hy spring op die perd en verdwyn oor die horison. By sy terugkeer het Kitchener nie ’n woord daaroor gerep nie.

Hy was ’n perdedief by uitnemendheid. Hy kon ’n mooi perd net nie uitlos nie. Een keer woon hy ’n vendusie op Kimberley by, met sy hoed laag oor sy oë getrek. Die afslaer nooi die omstanders uit om die perd uit te probeer. Scotty klim op die perd en jaag weg terwyl die afslaer en toeskouers oopmond toekyk.

Hy was ook ’n veedief en smokkelaar. Hy en sy bende het strooptogte diep in Betsjoeanaland uitgevoer en dan die vee oor die grens gedryf en in Upington en Vryburg gaan verkoop. Een keer vang ’n paar Boere hom en neem hom na Rooigrond in die Wes-Transvaal. Hy word verhoor en ter dood veroordeel, maar hy ontsnap in die nag en neem die twee beste perde en vlug ver weg.

Tydens sy strooptogte het die polisie dikwels Boesmanspoorsnyers agter hom aangestuur. Volgens hardnekkige gerugte het hy baie van hulle doodgeskiet en in die woestyn begrawe. Op een of ander wyse het hy laterjare vorendag gekom, op aanvraag van wetenskaplikes en navorsers, met baie Boesmanskelette, teen die prys van £5 vir ’n skedel en £15 vir ’n volledige geraamte.

Op sy terugreis vanaf die noorde van Betsjoeanaland, met ’n vrag vol ivoor, kom hy af op ’n polisiepatrollie wat gestuur is om hom te vang. Die beteuterde groepie se water is egter op en Scotty red hulle lewe. Hy begelei hulle inderdaad tot by hulle basis op Vryburg. Uit dankbaarheid doen die polisie die eerbare ding en laat vaar alle klagte teen hom.

Met die uitbreek van die Nama-oorlog stuur Scotty sy vennoot Hugo Friedmann na Windhoek met ’n aanbod: Hulle onderneem om teen ’n betaling van £200 000 die Namas te verslaan. Die Duitse regering wou egter nie ’n huursoldaatmag op hulle grond hê nie. Scotty besluit net daar om sy twyfelagtige lojaliteit te verander na dié van die Namas. Hy begin vir hulle wapens en ammunisie verskaf en dit is onder andere in hierdie hoedanigheid waarin my lesers hom in “Die Keiservoël Oor Namaland” ontmoet. Hy het ’n noue verbintenis met die Nama-held Jakob Morenga gehad, maar op een of ander wyse is Jakob se skuilplek verklap en hy doodgeskiet. ’n Mens kan maar net wonder of Scotty ’n rol gespeel het…

Jare later breek die Eerste Wêreldoorlog uit, die rebelle onder Manie Maritz vlug Duits-Suidwes-Afrika toe en generaal Louis Botha maak planne om DSWA binne te val. Weereens maak Scotty Smith ’n aanbod aan die Unie om vir Manie Maritz te gaan vang, teen betaling natuurlik. Ook hierdie aanbod word nie aanvaar nie, maar Scotty self verhoed per geleentheid dat generaal Louis Botha in die Duitsers se hande val.

Scotty was ook ’n weldoener van die armes. Een van die legendes wil dit hê dat ’n man teenoor ‘n vreemdeling (Scotty) gekla het oor geld en dat hy gesê het dat hy wens dat hy die berugte Scotty Smith kon vang en die prysgeld kon eis. Scotty het sy identiteit bekend gemaak en saam met die persoon na die polisiekantoor gegaan waar die geld uitbetaal is. Scotty het ’n paar uur later ontsnap.

Scotty is in 1919 oorlede en in Upington se begraafplaas begrawe as George St Leger Gordon Lennox.