Die wakker leser sal vier konsentrasiekampe in “Die Keiservoël oor Namaland” besoek.

Die eerste een is net ‘n vlugtige verwysing na ‘n konsentrasiekamp tydens die Anglo-Boere-oorlog. Daarop volg die berugte konsentrasiekamp op Haai-eiland in Lüderitzbucht waar baie Namas en Hereros’s dood is. Die derde kamp is dan die een op Aus waar byna 2000 Duitse krygsgevangenes tydens die Eerste Wêreldoorlog aangehou is. Die vierde konsentrasiekamp(e) is dan weer slegs terloopse verwysings in die proloog en epiloog na die  kampe by Auschwitz en ander plekke waar miljoene Jode tussen 1939 en 1945 dood is.

Ek lewer nie direkte kommentaar nie, maar dit staan elke leser vry om sy eie beeld te vorm.

Vir die volgende paar dae wil ek in hierdie dagboek bietjie inligting oor die kamp in Aus, wat nie so direk in die teks staan nie, deel.

Na die oorgawe van die Duitse Weermag by Otavi in die verre noorde op 9 Julie 1915, voer die Uniemagte die Duitse krygsgevangenes na Aus in die suide per trein af. ‘n Paar honderd Duitse soldate wat al ‘n paar maande by Kimberley aangehou word kom ook per skip en trein via Lüderitz in Aus aan. Saam met laasgenoemde kom omtrent 600 ou, veteraan, SA soldate om as bewaarders op te tree.

Aus is bekend vir sy uiterste weerpatrone. Die terrein bied geen skuiling en die Duitse krygsgevangenes murmureer, want geen ordentlike Duitser sal lank in ‘n weermag klokkiestent wil bly nie. Hulle begin vir hulleself huisies bou. Hulle maak duisende ongebrande bakstene en bou in wat so half en half spottenderwys die Aus-kamp styl genoem word, vir hulleself gerieflike huisies. Hulle bring gewels en netjiese friese aan. Aanvanklik gebruik hulle die tentseile vir dakmateriaal, maar algaande timmer hulle leë paraffien-, konfyt- en boeliebiefblikke aanmekaar en vervang die seil met hierdie blikdakkies.

Hulle bewaarders, die ou Suid-Afrikaners, is ‘n lui klomp. Hulle bly maar in die tente. Wat sê dit nou eintlik vir ons?

Bron: Prisoner of War Camp Aus 1915-1919 Johann Bruwer, Namibian Scientific Society, 1985